Datahonger
In mijn vorige blog schreef ik dat veel regio’s bij de uitwerking van het Klimaatakkoord een voorkeur hebben voor zon. Dat geeft minder gedoe met de burgers, want grote windturbines vallen erg op in het landschap en zorgen voor overlast. Het is dan ook geen wonder dat veel gemeenten dingen naar de gunst van grote techbedrijven, zoals Google en Microsoft die hun oog op Nederland hebben laten vallen als het gaat om de vestiging van datacenters. Het aantal datacenters groeit namelijk als kool als gevolg van onze onstilbare honger naar data. In 2018, zo was berekend, zullen wereldwijde digitale datastromen naar verwachting zeker 20 keer zo groot zijn als in 2018. De Coronacrisis heeft deze tendens alleen maar versterkt.
Hyperscales
Er zijn dan ook al enkele clusters van datacenters ontstaan in de Wieringermeer, Flevopolder en Eemshaven. Regio’s die aantrekkelijk zijn vanwege de beschikbaarheid van grond, grootschalige opwekking van relatief goedkope en groene energie en kansen voor schaalvoordelen. Daar hebben we het over ‘hyperscales’, oftewel enorme datacentra. Betrokken gemeentebesturen kloppen zich maar wat graag op de borst: goed voor de werkgelegenheid en de datacenters zijn ‘groen’ want maken gebruik van groene stroom.
Subsidies
Echter, daar wringt ‘m de schoen. Zeker, genoemde super datacenters maken gebruik van elektriciteit van nabij gelegen windparken. Maar, het zijn windparken waar qua financiering de Nederlandse belastingbetaler fors aan bijdraagt. Voor het windpark in de Wieringermeer ontvangt Vattenfall uiteindelijk 660 miljoen euro aan subsidie. Het energiebedrijf laat trots weten dat de 82 turbines elektriciteit opwekken voor 370.000 huishoudens; het grootste deel van deze elektriciteit gaat echter niet naar huishoudens maar naar het datacentrum van Microsoft.
In Zeewolde gebeurt hetzelfde. Het windpark daar gaat elektriciteit leveren aan een heel groot datacenter, waarvan de gemeente de naam van de eigenaar nog niet bekend wil maken.
Netwerk
Via een opslag op de energierekening levert de burger een bijdrage dus aan de bouw van de datacenters. Wat veel burgers niet weten, is dat ze twee keer een rekening betalen. Datacenters leggen namelijk een groot beslag op het elektriciteitsnetwerk. Laat een nieuw kantoorgebouw of een zonnepaneel zich nog wel inpassen in het bestaande netwerk, bij een nieuw datacenter zal het netwerk vaak uitgebreid moeten worden. Zo’n uitbreiding loopt al snel in de miljoenen euro’s. Die betaalt de burger via de transportkosten op de energierekening. U raadt het al: die gaan in 2021 (verder) omhoog.
Wakker
Mede dankzij een uitzending van Zondag met Lubach, half oktober, is politiek Den Haag inmiddels wakker geschoten. De Tweede Kamer nam een motie aan van Beckerman en Agnes Mulder (CDA), waarin een onderzoek werd gelast naar het stroomgebruik van bestaande en nieuw geplande datacenters.
Bert van Houten,
Business developerTUMS Meetdiensten