Digitalisering
Een meer decentrale opwek van energie heeft een veel grotere vraag naar data en digitalisering als gevolg. Om het net optimaal te gebruiken moeten systemen opgezet worden waarmee ingespeeld kan worden op de grilligheid van groene energiebronnen. Nu eindafnemers steeds meer zullen bijdragen aan de opwek van groene energie, ontstaat ook daar de vraag naar beter inzichtelijke data. Het ontwikkelen van applicaties die daarin voorzien vereist een beter uitgewerkte regelgeving omtrent de uitwisseling van deze gegevens.
Complex
In mijn vorige blog schreef ik over de nieuwe energiewet die eind vorig jaar ter consultatie is aangeboden. Een nieuwe energiewet is hoognodig omdat de bestaande wetten niet meer aansluiten bij de huidige situatie. Die is inmiddels zeer complex geworden. We hebben niet alleen te maken met de overgang naar een schone, nagenoeg CO2-vrije energievoorziening, er is ook sprake van een verschuiving naar een decentrale energieopwekking. Voorts moeten de duurzaamheidsdoelstellingen van de Europese, het ‘Clean Energy Package’ en de doelen van het Klimaatakkoord in de nieuwe wetgeving worden geïntegreerd. Afnemers gaan veel meer een actieve rol spelen in het energiesysteem. En tenslotte volstrekt zich een ingrijpende digitale transformatie. Natuurlijk staan al deze ontwikkelingen niet los van elkaar. Ze grijpen op elkaar in en versterken elkaar, zo zou je kunnen zeggen.
Kwartierwaarden
Ik wil het deze keer hebben over wat er in de nieuwe energiewet over data staat. In het nieuwe energiesysteem komt steeds meer data beschikbaar. De slimme meter is daar voor een belangrijk deel verantwoordelijk voor. In 2012 is begonnen met de deze uitrol die eind 2020 afgerond had moeten zijn. Corona gooide weliswaar roet in het eten, maar een groot deel van de Nederlandse bevolking beschikt inmiddels over de slimme meter. Ooit uitgerold om consumenten tot energiebesparing te bewegen, wordt de slimme meter thans gezien als een belangrijke steunpilaar onder het energiesysteem. Elk kwartier wordt de stand van de slimme elektriciteitsmeter afgelezen door de netbeheerders (bij gas elk uur). Op basis van de geaggregeerde meetgegevens kunnen de kosten van onbalans in het systeem makkelijker worden toegerekend aan de veroorzakers. In het wetsontwerp wordt dan ook gesproken van energiedata als noodzakelijke en kansrijke grondstof voor het systeem.
Verslimmen
Enerzijds is het opvallend dat in de Memorie van Toelichting het begrip ‘smart grids’ maar één keer voorkomt. De uitdrukking ‘data is het moderne goud’ geldt immers zeker voor de systeembeheerders. Anderzijds is het ook wel begrijpelijk, want de inzet van smart grids heeft geen wettelijk kader nodig. Het besef om hun netten te ‘verslimmen’ is inmiddels gemeengoed onder de netbeheerders. Uitgerust met sensoren is het mogelijk data in de netten te verzamelen en te communiceren. Dankzij de informatie die dit oplevert kan de belasting van de netten worden beperkt en het onderhoud geoptimaliseerd. Investeringen in de netten kunnen worden beperkt.
Energiedata
Datamanagement is één van de zes pijlers onder de nieuwe wet; het onderstreept het belang van data. Ik heb al aangegeven dat de complexiteit van het energiesysteem toeneemt. Een energiesysteem dat wordt gekenmerkt door heel veel actoren die allemaal in meer of mindere mate behoefte hebben aan energiedata. Zij moeten kunnen beschikken over gegevens die volledig, tijdig, betrouwbaar en toegankelijk zijn. Een adequate uitwisseling en beheer van gegevens zijn zo belangrijk voor hen dat de regels hierover worden vastgelegd in wetgeving. Een op te richten gegevensuitwisselingsentiteit moet gaan toezien op naleving hiervan, de registers van de diverse partijen controleren en op de verschillende belangen, die van systeem, markt en aangeslotenen.
Ik ben benieuwd wat de consultatie gaat opleveren en hou u op de hoogte.
Bert van Houten
Business developer TUMS Meetdiensten