Inhaalslag
Jarenlang was Nederland een beetje de risee als het gaat om het aandeel duurzame energie in de energiemix. We bungelden een beetje onderaan in de lijstjes. Maar hoe anders is het nu. De afgelopen jaren is er een enorme inhaalslag geweest. Op veel Nederlandse woningen zijn zonnepanelen een bekende verschijning geworden, in buitengebieden zien we veel zonneparken. Met windenergie is het niet veel anders. Op land is de groei van het aantal windturbines weliswaar beperkt, maar op de Noordzee zijn inmiddels windparken verrezen. En er komen er nog meer bij.
Handen in het haar
Het gevolg is dat we slachtoffer dreigen te worden van het succes. Het aanbod van duurzaam opgewekte elektriciteit, afhankelijk van het weer en daarom onvoorspelbaar, kent pieken en dalen. Het balanceren van het net wordt daardoor steeds meer een uitdaging.
Vooral de netbeheerders zitten met de handen in het haar. Zij kunnen de snelle veranderingen niet bijbenen. Uitbreiding, vernieuwing en verzwaren van het netwerk kosten nu eenmaal tijd, veel tijd. Het gevolg is dat er op dit moment te weinig transportcapaciteit beschikbaar is. Ongeveer drieduizend bedrijven hebben te horen gekregen dat ze voorlopig geen aansluiting op het elektriciteitsnet krijgen. In veel gevallen gaat het om producenten van duurzame energie.
Kansen
Zoals zo vaak, heeft een nadeel ook een voordeel. De huidige situatie biedt nieuwe mogelijkheden en daarmee kansen. Zo zijn er verschillende initiatieven om te komen tot meer flexibiliteit door de vraag naar elektriciteit te beïnvloeden. Flexibiliteit kan helpen om de elektriciteitsvoorziening stabiel te houden en overbelasting van elektriciteitsnetten te verminderen. Voor sommige consumenten is het al aantrekkelijk om een thuisbatterij te nemen, nu het steeds vaker voorkomt dat ze te horen krijgen van hun netbeheerder dat ze elektriciteit opgewekt door hun zonnepanelen niet kunnen terugleveren aan het net. De eerste buurtbatterijen hebben hun opwachting al gemaakt. Buurtbewoners kunnen hun elektriciteit daar tijdelijk opslaan. En dan zijn er nog de grote of megabatterijen die bij een wind- of zonnepark worden geplaatst. Batterijen dienen niet alleen als opslagsysteem maar ook als back-up systeem wanneer er problemen zijn met het netwerk.
Meten, meten, meten…
Het moge duidelijk zijn: de energietransitie maakt de energievoorziening complex. Er zijn ook veel meer spelers bij betrokken en dat maakt dat het meten van het energieverbruik steeds belangrijker wordt. Niet alleen voor een individuele verbruiker, maar ook bij het verrekenen tussen betrokken partijen. Data en met name het inzicht in data – of beter nog informatie – speelt daarbij een cruciale rol.